Ze hebben hamers naar benzinepompen gebracht en zichzelf vastgelijmd aan meesterwerken van musea en drukke wegen. Ze hebben zichzelf vastgeketend aan banken, zijn naar een… groots
prijs racebaan en bonden zich vast aan doelpalen terwijl tienduizenden Britse voetbalfans joelen.
De activisten die het afgelopen jaar deze wereldwijde verstoringen hebben gepleegd, zeiden dat ze wanhopig de urgentie van de klimaatcrisis wilden overbrengen en dat de meest effectieve manier om dit te doen in het openbaar was, olieterminals te blokkeren en de normale activiteiten te verstoren.
Ze delen ook een verrassende financiële levensader: erfgenamen van twee Amerikaanse families die fabelachtig rijk werden van olie.
Twee relatief nieuwe non-profitorganisaties, die de olietelgen hielpen oprichten, financieren tientallen protestgroepen die zich inzetten voor het onderbreken van de normale gang van zaken door burgerlijke ongehoorzaamheid, voornamelijk in de Verenigde Staten, Canada en Europa. Terwijl vrijwilligers van gevestigde milieugroepen zoals Greenpeace International al lang ontwrichtende tactieken gebruiken om de aandacht te vestigen op ecologische bedreigingen, financieren de nieuwe organisaties grassroots-activisten.
Het in Californië gevestigde Climate Emergency Fund werd in 2019 opgericht vanuit het ethos dat burgerlijk verzet een integraal onderdeel is van het bereiken van de snelle wijdverbreide sociale en politieke veranderingen die nodig zijn om de klimaatcrisis aan te pakken.
Margaret Klein Salamon, de uitvoerend directeur van het fonds, wees op sociale bewegingen uit het verleden – suffragisten, burgerrechten- en homorechtenactivisten – die succes boekten nadat demonstranten geweldloze demonstraties op straat namen.
“Actie beweegt de publieke opinie en wat de media behandelen, en beweegt het rijk van wat politiek mogelijk is”, zei mevrouw Salamon. “De normale systemen hebben gefaald. Het is tijd voor iedereen om te beseffen dat we dit op ons moeten nemen.”
Tot nu toe heeft het fonds iets meer dan $ 7 miljoen weggegeven, met als doel de samenleving in noodmodus te duwen, zei ze. Hoewel de Verenigde Staten op het punt staan historische klimaatwetgeving in te voeren, staat het wetsvoorstel meer olie- en gasexpansie toe, wat wetenschappers zeggen: moet onmiddellijk stoppen om een planetaire catastrofe te voorkomen.
Het delen van deze doelen met het Climate Emergency Fund is de Equation Campaign. Het werd opgericht in 2020 en biedt financiële steun en juridische verdediging aan mensen die in de buurt van pijpleidingen en raffinaderijen wonen en proberen de uitbreiding van fossiele brandstoffen te stoppen, onder meer door middel van burgerlijke ongehoorzaamheid.
Opvallend is dat beide organisaties worden gesteund door oliefortuinfamilies wier afstammelingen de verantwoordelijkheid voelen om de schade door fossiele brandstoffen ongedaan te maken. Aileen Getty, wiens grootvader Getty Oil heeft opgericht, hielp bij de oprichting van het Climate Emergency Fund en heeft het tot nu toe $ 1 miljoen gegeven. De Vergelijkingscampagne begon in 2020 met $ 30 miljoen van twee leden van de Rockefeller-familie, Rebecca Rockefeller Lambert en Peter Gill Case. John D. Rockefeller richtte Standard Oil op in 1870 en werd de eerste miljardair van het land.
‘Het is tijd om de geest weer in de fles te doen’, schreef meneer Case in een e-mail. “Ik voel een morele verplichting om mijn deel te doen. Zou je niet?”
Het geloof in de transformerende kracht van extreme burgerlijke ongehoorzaamheid is niet universeel, en sommige acties van de groepen, met name die welke worden gesteund door het Climate Emergency Fund, hebben het publiek geïrriteerd.
Begrijp het laatste nieuws over klimaatverandering
Begrijp het laatste nieuws over klimaatverandering
Australië’s sprong voorwaarts. Het Lagerhuis van het land heeft een wetsvoorstel aangenomen dat de regering verplicht de CO2-uitstoot tegen 2030 met ten minste 43 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 2005 en tegen 2050 netto nul te bereiken – een dramatische verschuiving voor Australië, dat lang werd gezien als een achterblijver op het gebied van klimaatverandering. De nieuwe Labour-regering zal naar verwachting de wetgeving binnen enkele weken door de Senaat duwen.
Begrijp het laatste nieuws over klimaatverandering
Extreme hitte in Groot-Brittannië. Een hittegolf die in juli records in Groot-Brittannië vernietigde en temperaturen tot 104,5 graden Fahrenheit bracht in een land dat niet gewend is aan brandende zomers, zou “uiterst onwaarschijnlijk” zijn geweest zonder de invloed van door de mens veroorzaakte klimaatverandering, zo blijkt uit een wetenschappelijk rapport.
Begrijp het laatste nieuws over klimaatverandering
Windkracht. Omstreden plannen om een windmolenpark te bouwen voor de kust van Catalonië, een deel van Spanje dat nog steeds sterk afhankelijk is van fossiele brandstoffen, zou de dringend noodzakelijke hernieuwbare energie opleveren. Maar critici verzetten zich tegen het plan en zeggen dat het het karakter van een regio die sinds de 20e eeuw weinig is veranderd, fundamenteel zou veranderen.
Demonstranten zijn uitgescholden, bedreigd, bestempeld als eco-fanaten en weggesleept door boze forenzen. Onderzoek van de Universiteit van Toronto en Stanford University ontdekten ook dat, hoewel meer ontwrichtende protesten publiciteit trokken, ze de geloofwaardigheid van een beweging konden ondermijnen en potentiële steun van zich konden vervreemden.
Maar mevrouw Salamon en activisten gesteund door het Climate Emergency Fund zeiden dat terugslag onvermijdelijk was. Ze wezen naar ds. Dr. Martin Luther King Jr., die volgens… naar een Gallup Poll, had een 63 procent afkeuring in de jaren voorafgaand aan zijn dood.
“We proberen niet populair te zijn”, zegt Zain Haq, mede-oprichter van de Canadese groep Save Old Growth, die wegen blokkeert om de houtkap van oude bossen in British Columbia te dwarsbomen en $ 170.000 ontving van het Climate Emergency Fund. “Burgerlijke ongehoorzaamheid gaat historisch gezien over het uitdagen van een manier van leven.”
Er zijn aanwijzingen dat nieuwere klimaatprotestgroepen grip hebben gekregen. Onderzoekers ontdekten dat Extinction Rebellion en de Sunrise Movement hadden een buitensporige rol gespeeld bij het vergroten van het bewustzijn en het stimuleren van klimaatbeleid. In termen van kosteneffectiviteit versloegen de protestgroepen volgens de bevindingen vaak traditionele “Big Green” non-profit milieugroeperingen bij het helpen terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.
Voor de Equation Campaign heeft het stoppen van verdere olie- en gasexpansie een meetbare impact. De annulering van een verlenging van de Keystone XL-oliepijpleiding, na jarenlang verzet van stammen, boeren en lokale veeboeren, verhinderde de uitstoot van maar liefst 180 miljoen ton broeikasgasemissies per jaar, volgens één schatting. De Equation Campaign financiert campagnes tegen tal van andere fossiele brandstofprojecten en helpt activisten die vaak het doelwit zijn van wat de uitvoerend directeur van de groep, Katie Redford, omschreef als overdreven beschuldigingen en valse arrestaties.
“Om het klimaat en letterlijk voor de mensheid te laten winnen, hebben we ze nodig om te winnen, en om te voorkomen dat de industrie meer dingen bouwt die broeikasgassen in het milieu brengen”, zei mevrouw Redford.
Klimaatactivisten ontvangen veel minder geld dan grote milieugroeperingen, met name van filantropische belangen, die slechts een fractie van hun uitgaven geven voor klimaatkwesties wereldwijd. Volgens de ClimateWorks Foundation ging minder dan 2 procent van de wereldwijde filantropiefondsen in 2020 naar het tegengaan van klimaatverandering (hoewel het aandeel ervan groeit), waarvan een deel was gewijd aan activiteiten aan de basis en het opbouwen van bewegingen.
Zowel mevrouw Redford als mevrouw Salamon zeiden dat hun groepen alleen juridische activiteiten hadden gefinancierd, zoals training, opleiding, reizen en drukwerk en wervingskosten. Subsidieontvangers moeten bevestigen dat het geld niet is besteed aan activiteiten die bij wet verboden zijn.
Ze betwistten ook elke suggestie dat betalende activisten hun acties minder authentiek zouden maken, en merkten op dat ontvangers al de klok rond als vrijwilligers hadden gewerkt, waarbij ze vaak hun bankrekeningen leegmaakten. “Dit is hun passie”, zei mevrouw Salamon.
“Het is niet eerlijk om inheemse mensen, zwarte, bruine en arme mensen die in de frontlinie leven te blijven vragen om dit werk gratis te doen, simpelweg omdat ze het in hun ‘vrije tijd’ doen,” zei mevrouw Redford.
Activisten aan de ontvangende kant beschreven het geld als een geschenk uit de hemel. Sommigen waren gestopt met lessen om zich fulltime te wijden aan klimaatactivisme, gedreven door een gevoel van urgentie en morele plicht. Anderen goochelen met verschillende banen om de rekeningen te betalen.
Miranda Whelehan, van de Britse groep Just Stop Oil, zei dat leden overwerkt en gestrest waren totdat het Climate Emergency Fund hen bijna $ 1 miljoen gaf en hielp de salarissen van 40 organisatoren en activisten te dekken.
“Het is duidelijk dat je als vrijwilliger maar zoveel kunt doen”, zei mevrouw Whelehan. “Grote oliemaatschappijen hebben miljoenen, zo niet miljarden.”
Keer op keer zeiden de activisten dat ze niet wilden deelnemen aan burgerlijke ongehoorzaamheid, maar dat meer traditionele inspanningen de wijdverbreide klimaatramp nog moesten voorkomen. “We hebben al het andere geprobeerd”, zegt Louis McKechnie, een lid van Just Stop Oil die ongeveer 20 keer is gearresteerd.
Winona LaDuke, de uitvoerend directeur van de inheemse milieuorganisatie Honor the Earth, zei dat haar organisatie zeven jaar lang heeft gevochten tegen de Line 3-pijpleiding in Minnesota, waarbij ze elke regelgevende vergadering en hoorzitting had bijgewoond, en voor niets.
Ze zei dat ze was gearresteerd en beschuldigd van huisvredebreuk, ondanks dat ze zich op openbaar terrein bevond, en ze was eindeloos dankbaar dat de Equation Campaign, die haar groep meer dan $ 400.000 heeft opgeleverd, haar steun bleef steunen.
“We hebben onze lichamen op het spel gezet omdat we geen andere juridische middelen hadden – we hadden niets”, zei mevrouw LaDuke. “We wisten dat we gearresteerd zouden worden.”
Voor sommige activisten is burgerlijke ongehoorzaamheid onverwacht bevredigend gebleken.
Peter Kalmus, een klimaatwetenschapper die voor NASA werkt, zei dat hij 16 jaar lang heeft geprobeerd om bedrijfsleiders, regeringsleiders en het publiek te dwingen op te treden tegen de klimaatnoodsituatie. Uiteindelijk concludeerde hij dat hij en de milieubeweging zwaar aan het verliezen waren.
In april heeft de heer Kalmus was een van de ongeveer 1.000 wetenschappers in 25 landen die het verkeer blokkeerden en zich vastketenden aan onder andere de poorten van het Witte Huis en deuren van bankfilialen als onderdeel van de Opstand van wetenschappers. De deelnemers werden niet betaald, maar de groep ontving $ 100.000 van het Climate Emergency Fund voor organisatoren en adviseurslonen, ruimtehuur en reiskosten.
Naderhand zei Dr. Kalmus – die opmerkte dat hij niet namens NASA sprak – feedback van over de hele wereld was binnengekomen die zei dat hij een verschil had gemaakt en mensen geïnspireerd had achtergelaten.
“Ik krijg elke dag berichten van mensen die zeiden dat het hen hoop had gegeven”, zei Dr. Kalmus. “Het leek die urgentie veel meer dan wat dan ook over te brengen.”
Voor anderen heeft protesteren een persoonlijke prijs met zich meegebracht. De heer McKechnie zei dat hij vanwege zijn klimaatactivisme van de universiteit van Bournemouth was gegooid. In maart begon hij aan misschien wel zijn meest openbare actie tot nu toe, met behulp van een ritssluiting die met metaal was geregen zich vastbinden aan een doelpaal tijdens een Premiere League voetbalwedstrijd. Hij zei dat hij de “haat en dreiging” van iedereen in de menigte had gevoeld en dat hij was geschopt en uitgescholden toen hij naar buiten werd geëscorteerd. De heer McKechnie werd gearresteerd en hij zei dat hij zoveel doodsbedreigingen had ontvangen dat hij zijn sociale media-accounts had verwijderd.
Maar hij was ook onbewogen in zijn vastberadenheid. “Zelfs als 1 procent van het publiek had opgezocht wie we zijn en wat we doen, zou het een enorme overwinning zijn geweest”, zei hij.
Niet lang daarna was de heer McKechnie bij een Just Stop Oil-bijeenkomst, waar aan alle aanwezigen werd gevraagd wat hen daar had gebracht. Een kerel stak zijn hand op, zei meneer McKechnie, en “hij zei: ‘Nou, ik was bij een voetbalwedstrijd en een rukker sloot zichzelf op op het veld.’”
‘Ik haat het om dit allemaal te moeten doen,’ vervolgde meneer McKechnie. “Maar de enige manier om ze te laten luisteren en om de toekomst van mijn eigen generatie te beschermen, is om ergernis zo hard te maken dat het zelfs met hun hoofd in het zand wordt overstemd.”
De heer Case zei dat het te vroeg was om te zeggen of de Vergelijkingscampagne zijn doelstellingen had bereikt, maar dat hij en mevrouw Lambert vastbesloten waren om tot 2030 “in een hoog tempo” geld uit te geven.
De komende jaren zijn cruciaal. Klimaatwetenschappers zeggen dat landen de uitstoot van broeikasgassen tegen het einde van dit decennium met ongeveer 50 procent moeten verminderen om de ernstigste effecten van een opwarmende planeet te voorkomen.
In een e-mail zei mevrouw Getty dat haar geloof in de effectiviteit van activisme onwankelbaar was, vooral nu de tijd dringt. Burgerlijke ongehoorzaamheid was bedoeld als alarm, zei ze, en het ongemak veroorzaakt door ontwrichtende protesten verbleekte in vergelijking met wat misschien wel in petto had.
“Laten we niet vergeten dat we het over uitsterven hebben”, schreef mevrouw Getty in een e-mail. “Hebben we niet de verantwoordelijkheid om alle middelen aan te grijpen om het leven op aarde te beschermen?”